༄༅།།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་
པོ་གཟབ་རྒྱས་ངང་འགོ་ཚུགས་པ།

     ཆེ་དགྲ་ལྷས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་མ་འོངས་ལོ་ལྔའི་ལས་དོན་གྱི་སྤྱིའི་དམིགས་ཚད་སྙན་སྒྲོན་གནང་ཞིང་། གཙོ་གནད་ལ་དམ་འཛིན་དང་། ཞན་ཆ་གསབ་པ། ཉམས་ཞན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བཅས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱས་ནས་དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་མཐུད་དང་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ཡག་པོ་བརྒྱབ་ནས་2020ལོར་སླེབས་སྐབས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྐྲུན་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱེད་པ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་ཆུ་ཚད་དང་འདྲ་བར་སླེབས་པར་བྱེད་པ། གཞི་རྩའི་ཐོན་ལས་ཞབས་ཞུའི་དམིགས་ཚད་གཙོ་བོ་ནུབ་རྒྱུད་ས་ཁུལ་གྱི་ཆ་སྙོམས་ཆུ་ཚད་དང་འདྲ་བའམ་ཡང་ན་དེར་སླེབས་པར་བྱེད་པ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་མགྱོགས་མྱུར་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། ལྗང་མདོག་ཐོན་ལས་ཀྱི་མ་ལག་དང་ཁྲོམ་རའི་དཔལ་འབྱོར་མ་ལག་མགྱོགས་མྱུར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་ཀྱི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་མཐུད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་རྒྱ་ཁྱབ་ངང་དར་སྤེལ་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དུས་བབ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཞི་མཐུན་བརྟན་ལྷིང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། མཐའ་སྲུང་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་པོ་བཅས་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས། གོང་གསལ་གྱི་དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཆེད། ང་ཚོས་བདེ་སྐྱིད་ཁམས་བཟང་གི་འདུ་འགོད་དང་། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་འདུ་འགོད། མཐའ་སྲུང་བོད་བརྟན་གྱི་འདུ་འགོད། ཚན་སློབ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འདུ་འགོད། གསར་གཏོད་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་འདུ་འགོད། རྨང་གཞིར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འདུ་འགོད། རིག་གནས་དར་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་འགོད། ས་ཁོངས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་འགོད། ཐོན་ལས་དམངས་ཕྱུག་གི་འདུ་འགོད། ཞི་མཐུན་བརྟན་ལྷིང་གི་འདུ་འགོད་བཅས“འདུ་འགོད་ཆེན་པོ་བཅུའི”ལག་བསྟར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས།
     ཆེ་དགྲ་ལྷས་འདི་ལོའི་དམིགས་ཚད་གཙོ་བོ་ནི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་འཕར་ཚད་10%ཡས་མས་ཟིན་རྒྱུ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་མ་འཇོག་འཕར་ཚད་18%ཡས་མས་ཟིན་རྒྱུ། ས་གནས་ཀྱི་ནོར་སྲིད་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་7%ཡས་མས་ཟིན་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་ཐོན་རྗས་སིལ་ཚོང་བསྡོམས་འབོར་འཕར་ཚད་13%ཡན་ཟིན་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གྲོང་མིའི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་10%ཡན་ཟིན་རྒྱུ། ཞིང་འབྲོག་པའི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་13%ཡན་ཟིན་རྒྱུ། གྲོང་མིའི་འཛད་སྤྱོད་རིན་གོང་སྟོན་གྲངས་4%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་ལས་ཤོར་བསྡུར་ཚད་5.5%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཐོ་འགོད་བྱས་པའི་ལས་ཤོར་བསྡུར་ཚད་3%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དུས་བབ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བརྟན་ལྷིང་དང་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྤྱིའི་ཆ་ནས་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་བཅས་རེད་ཅེས་གསུངས། ཁོང་གིས་འདི་ལོ་ཕྱོགས་བརྒྱད་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་གཙོ་གནད་དམ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་སྟེ། འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡག་པོ་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པ། སྒྱུར་བཅོས་སྒོ་འབྱེད་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས་པ། ཐོན་ལས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་པ། འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རིང་དམངས་འཚོ་འགན་ལེན་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས་པ། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་དགོས་པ། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་གསར་གཏོད་བྱེད་དགོས་པ་བཅས་བསྟན་པ་རེད།
     ཆེ་དགྲ་ལྷས་ང་ཚོས་ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་མི་བརྗེད་པར་སྲོག་ཤིང་གི་རྗེས་སུ་དམ་པོར་བསྙེགས་ཏེ་དམངས་སེམས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་རང་ངོས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཀའི་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ཁྱབ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་ཏན་ཏིག་རྒྱག་པ་དང་། ཁྲིམས་ལྟར་སྲིད་འཛིན་ཏན་ཏིག་བྱེད་པ། ལས་ཀའི་སྤྱོད་ཚུལ་ལེགས་སུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ། ལས་ཀའི་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། དད་སེམས་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ། འགན་འཁྲི་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ། འཇོན་ཐང་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ། སྤྱོད་ཚུལ་ཉམས་སད་ཐེག་ཐུབ་པ་བཅས་དངོས་འབྲེལ་ཡོང་བར་བྱས་ནས་སྤྱོད་གཙང་དང་། ནུས་ཆེ། མི་དམངས་བློ་ཡིད་ཚིམ་པ་བཅས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཞིག་ཧུར་ཐག་སྐྲུན་དགོས་ཞེས་གསུངས།
     མཇུག་ཏུ་ཆེ་དགྲ་ལྷས་སྙན་སྒྲོན་གནང་སྐབས་དུས་རབས་གསར་པས་འགན་འཁྲི་གསར་པའི་རེ་བ་བཏོན་པ་དང་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསར་པར་བྱ་སྤྱོད་གསར་པ་ཡོད་དགོས། ང་ཚོའི་ཡིད་ཆེས་ཧ་ཅང་བརྟན་ལ་ང་ཚོའི་བློ་སྟོབས་དེ་བས་ཀྱང་བརྟན་པོ་ཡོད། ང་ཚོས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཐའ་འཁོར་དུ་མཐུན་སྒྲིལ་དམ་ཟབ་བྱས་ནས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་བློ་རྩ་བརྟན་པོས་ཡར་རྒྱས་བརྩོན་ལེན་དང་འགག་སྒྲོལ་དཀའ་སེལ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྐྲུན་པ་དང་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་སྐྲུན་ཆེད་འབད་འཐབ་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས་ཞེས་ནན་བཤད་གནང་བ་རེད།
     ཚོགས་འདུའི་གྲོས་རིམ་གཞིར་བཟུང་། ཚོགས་ཆེན་གྱིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་2017ལོའི་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དང་དེ་བཞིན་2018ལོའི་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་གཞིའི་འཆར་ཟིན་སྐོར་གྱི་སྙན་སྒྲོན་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་2017ལོའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་དང་2018ལོའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་འཆར་ཟིན་སྐོར་གྱི་སྙན་སྒྲོན་བཀྲམ་ནས་ཞིབ་བཤེར་གནང་རྒྱུ་དང་ཆོག་མཆན་གནང་རྒྱུར་ཕུལ་བ་རེད།
     ཚོགས་ཆེན་ཐོག་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲུབ་ཆའི་མི་སྣའི་མི་གྲངས་སྐོར་གྱི་གཏན་འབེབས་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་འཛུགས་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གཏན་འབེབས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲུབ་ཆའི་མི་སྣའི་འོས་མིའི་སྐོར་གྱི་བརྡས་ཐག་གཅོད་ཐབས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནོར་སྲིད་དཔལ་འབྱོར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲུབ་ཆའི་མི་སྣའི་སྐོར་གྱི་མཚན་ཐོ་བཅས་ལ་ཕྱག་བརྐྱངས་ནས་གྲོས་འཆམ་གནང་བ་རེད།
     བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་འཐུས་མི་མིན་པའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་གྲུབ་ཆའི་མི་སྣ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོར་ཞུགས་མཁན་ཨུ་ཡོན། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་གྲོང་ཁྱེར(ས་ཁུལ)རྫོང(ཆུས)ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་སྲིད་གཞུང་སོགས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བ་གཙོ་བོ་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་པ་རེད།
     ལྷ་སར་བཅའ་སྡོད་ནེ་པ་ལའི་སྤྱི་ཁྱབ་ཁེ་སྐྱོང་ལས་ཤག་གི་འགན་འཁུར་བས་ཚོགས་ཆེན་ཟུར་ཉན་གནང་བ་རེད།  【1】  【2】